2 lutego 1971 roku w irańskim kurorcie Ramsar została podpisana „Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego”. Od tej pory corocznie 2-go lutego obchodzi się na świecie jako Międzynarodowy Dzień Mokradeł. Za naszymi oknami panują warunki zimowe nie sprzyjające prezentacji walorów takich terenów aczkolwiek w Ramsar, położonym nad morzem Kaspijskim panuje pogoda bardzo odpowiednia do świętowania.
Dlaczego ten wyjątkowy dzień jest tematem poruszanym na naszym serwisie internetowym ? A no dlatego, że w Polsce wyznaczono jedynie 13 obszarów wodno-błotnych o łącznej pow. 125 tysięcy hektarów i wśród nich znajdują się Stawy Milickie w Parku Krajobrazowym Dolina Baryczy (5 tys. ha), do których zaliczają się również tereny leżące w Gminie Żmigród. Są to:
- Rezerwat Stawy Milickie – Kompleks Radziądz
- Rezerwat Stawy milickie – Kompleks Jamnik
- Rezerwat Olszyny Niezgodzkie
Suma summarum dziś jako mieszkańcy Doliny Baryczy mamy prawo świętować.
Konwencja Ramsarska liczy już sobie 40 lat. Została ratyfikowana przez Polskę w 1978 roku i jest jednym z najstarszych porozumień międzynarodowych w sprawie ochrony przyrody. Celem tejże konwencji jest ochrona i utrzymanie w niezmienionym stanie obszarów określanych jako „wodno-błotne”, szczególnie tych, które stanowią miejsce bytowania (żerowania i lęgów) ptactwa wodnego, zamieszkającego stale na tych terenach lub przebywającego w nich okresowo. Warto nadmienić, że szczególnie cennym przykładem takowych obszarów jest Biebrzański Park Narodowy.
W Konwencji Ramsarskiej zwracano przede wszystkim uwagę na konieczność ochrony wielkich obszarów wodno-błotnych, natomiast w tzw. dyrektywie habitatowej, dotyczącej ochrony siedlisk przyrodniczych Natura 2000, większe znaczenie ma rodzaj siedliska przyrodniczego i jego unikatowość, niż jego wielkość. Charakterystycznym obszarem tego typu w naszej gminie jest Rezerwat Olszyny Niezgodzkie (74 ha). To wspaniałe miejsce w okresie wiosny i lata, swoim urokiem wprawia w podziw nie jednego turystę. Sam rezerwat powstał w 1987 roku, posiada walory przyrodniczo-historyczne i wiąże się z zakładaniem stawów rybnych. O jego unikatowości niech świadczy 276 gatunków roślin naczyniowych: 26 gatunków drzew, 23 gatunki krzewów i 227 gatunków roślin zielnych. Gatunki objęte ochroną to: bluszcz pospolity, kalina koralowa, kruszyna pospolita, porzeczka czarna, konwalia majowa.
Siedliska bagienne w większości zaliczone zostały do chronionych siedlisk przyrodniczych, bo i bogactwo różnorodności biologicznej jest tu niespotykane. Warto mieć tego świadomość , że tuż obok nas (około 14 km od Żmigrodu do Niezgody) są miejsca wyjątkowe, które możemy podziwiać chociażby podczas niedzielnej wycieczki rowerowej. Naprawdę niewiele potrzeba aby przenieść się w krainę przyrodniczego piękna.
Mirosław Kłopotowski
Poniżej kilka kadrów ze żmigrodzkich rezerwatów przyrody.